جغرافیای تاریخی
سرزمین یزد ، صاحب یكی از شكوهمند ترین و درخشان ترین میراث های فرهنگ و تمدن كهن ادوار مختلف تاریخی ایران است . تاریخ سكونت انسان در این خطه ، از هزاره سوم پیش از میلاد فراتر رفته است ، به طوری كه در عهد پیشدادیان ، طایفه های در حال كوچ از بلخ به پارس ، این سرزمین را یزدان نامیدند و از آن زمان به بعد ، یزد محل عبادت شد . از مهم ترین مراكز اسكان اولیه در این سرزمین ، به مهرپادین ( مهریز ) فهرشان ، پهره (فهرج)، خورمیش ، ارد ( اردكان) ، شواز ، قلاع موبدان ( میبد ) ، طرنج ، عقدا و اشكدز می توان اشاره كرد . شهر یزد به عنوان محلی پاك و مقدس در رأس همه این آبادی ها قرار داشته است .
یزد به معنای پاك و مقدس و یزدگرد به معنی داده خدایی است . شهر یزد نیز به مفهوم شهر خدا و سرزمین مقدس است . در دوره اسلامی ، شهر یزد را دارالعباده می نامیدند . اهمیت دینی شهر یزد تا پیش از اسلام به حدی بود كه از اطراف و اكناف به ویژه در ایام بهار برای عبادت به این مكان سفر می كردند .