همه چیز درباره ی آب...                       

فایده های بسیار مصرف آب و مایعات

60 تا 70 درصد وزن بدن را آب تشكیل می دهد. مقدار آب مورد نیاز بدن، به وسیله ی دمای بدن و كار كلیه ها برای دفع مواد زاید و میزان تعریق تعیین می شود. کلیه ها در هر شبانه روز حدود 180 لیتر مایع را فیلتر می كنند، اما آنچه از طریق ادرار دفع می شود فقط 1 تا 2 لیتر در شبانه روز است.

چه موقع کلیه به طور طبیعی عمل می کند؟ نشانه های آن چیست؟

پس از خواب شبانه، اولین ادرار صبح، معمولاً غلیظ و زرد رنگ است، اما پس از آن، ادرار باید بی رنگ و بی بو باشد و این نشان دهنده كار طبیعی كلیه است. البته گاهی پس از خوردن بعضی از مواد غذایی ادرار رنگ و بوی خاصی می گیرد؛ مثلا 15 دقیقه بعد از خوردن مارچوبه ادرار بوی خاصی پیدا می كند كه كاملاً بی ضرر است و ناشی از مواد شیمیایی موجود در مارچوبه است.

8 لیوان آب و بیشتر در شبانه روز

در حال حاضر توصیه به مصرف 8 لیوان آب و مایعات در روز است، یعنی تقریبا 1 میلی لیتر به ازای هر كالری انرژی دریافتی. البته افرادی كه در آب و هوای گرم زندگی می كنند یا به دلیل كار و فعالیت شدید زیاد عرق می كنند، مقدار بیشتری مایعات باید مصرف كنند.

آب خوردن ورزشکاران

ورزشكاران به دلیل  تعریق زیاد در معرض كم آبی هستند. در هنگام انجام ورزش، مصرف مایعات اهمیت زیادی دارد، زیرا به دفع حرارت بدن كمك می كند. از آنجایی كه در هنگام ورزش طولانی مكانیسم تشنگی به تعویق می افتد، ورزشكاران نباید بر اساس حس تشنگی آب بخورند، بلکه باید طی یك برنامه زمان بندی شده آب دریافت كنند. در حین ورزش از آب ساده نباید استفاده شود، چون اسمولالیته و غلظت سدیم خون افت می كند و خطرناك است. آب مصرفی در ورزشکاران باید همراه با الكترولیت ها و 6 تا 8 درصد كربوهیدرات باشد تا هم ذخایر گلیكوژن كبدی جایگزین شود و هم جذب آب با این غلظت ماكزیمم باشد.

آب و کودکان و نوجوانان

كودكان در هنگام ورزش ،هرگاه احساس تشنگی كنند به اندازه رفع تشنگی باید آب بخورند و علاوه برآن نصف لیوان آب اضافه تر هم بنوشند. نوجوانان نیز به همین ترتیب، فقط بعد از رفع تشنگی باید 1 لیوان آب اضافه تر بنوشند.

پدیده مسمومیت با آب، تشنج، مرگ

باید توجه داشت كه پدیده "مسمومیت با آب" هم با دریافت آب زیاد ممكن است اتفاق بیفتد. در این حالت سطح سدیم خون به علت رقیق شدن خون به شدت افت می كند. این پدیده تعادل آب را در مغز به هم می زند كه می تواند باعث تشنج و حتی مرگ شود.

بی خطری مصرف 10 لیتر آب در روز بجز بیماران کلیوی

محققان می گویند كه یك فرد می تواند تا 10 لیتر آب را بدون ضرر در روز بنوشد. استثنا در این مورد افرادی هستند كه بیماری كلیه دارند و باید مقدار دریافت مایعات خود را محدود كنند، ولی در افرادی كه  عفونت های مثانه دارند افزایش دریافت مایعات مفید است.

دفع خطر سنگ کلیه با آب

به طور كل، مصرف هر 240 میلی لیتر (یک لیوان) مایعات اضافه تر به شكل چای و قهوه خطر سنگ كلیه را به ترتیب 8 ، 9 و 10 درصد كم می كند. جالب است كه شیر،  نوشابه گاز دار و آب میوه این اثر را ندارند و برعكس مصرف هر 240 میلی لیتر آب  گریپ فروت اضافه تر، خطر  سنگ کلیه را 44 درصد افزایش می دهد!

کودکان و احتیاج به آب

در هنگام تولد ،75 درصد وزن بدن آب است، این مقدار تا سن 10 سالگی به 60 درصد كاهش می یابد. عملاً نوزادان تا 2 سالگی به 3 تا 6 فنجان آب در روز احتیاج دارند. كودكان 2 تا 12 سال هم باید 4 تا 8 فنجان آب در روز دریافت كنند. به خاطر داشته باشید هرگاه خودتان احساس تشنگی كردید و خواستید آب بخورید، حتما به كودك خود هم آب بدهید.

طراوت بخشیدن به پوست بدن

یکی دیگر از کارکردهای آب، طراوت بخشیدن به پوست بدن می باشد. بنابر این، در شبانه روز مصرف 8 لیوان آب بسیار می تواند در طراوت بخشی به پوست بدن موثر بوده باشد. ("نشر نخعی" "عان")

مفید بودن آب برای خوب کار کردن قلب

آب برای کارکرد خوب قلب خیلی مفید است. برای اینکه قلب بتواند به راحتی بیشتری کار پمپاژ خون را در بدن انجام دهد به آب نیاز دارد. زیرا مصرف آب باعث رقیق شدن خون می گردد و قلب راحت تر خون را به تمام بدن می رساند. در تابستان و هوای گرم بدن و قلب به آب بیشتری نیاز دارد. (نشر نخعی" "عان")

چگونگی محاسبه میزان مورد نیاز به آب

برای محاسبه مقدار مایعات مورد نیاز بدن، وزن بدن خود را ضرب در75/0-55/0 كنید. عدد به دست آمده مقدار مایعات مورد نیاز را بر حسب اونس نشان می دهد (هر اونس معادل 30 میلی لیتر است).

(گیتی بهدادی پور- كارشناس تغذیه، سایت پزشک آنلاین و پایگاه اطلاع رسانی پزشکی شفا با تلخیص و اضافات و ویرایش "نشر نخعی" "عان")

نوشیدن آب برای پیشگیری از سنگ کلیه

حفظ آب بدن در تابستان به دلایل بسیار اهمیت دارد،از  جمله برای جلوگیری از تشکیل سنگ‌های کلیوی.  کمبود مایعات در بدن می‌تواند به ایجاد سنگ‌های کلیوی بینجامد، و فعالیت‌های جسمی در معمول تابستان می‌تواند باعث تکان خوردن سنگ‌های کلیوی و ایجاد علائم دردناک شود.

یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از سنگ‌های کلیوی این است که در طول 24 ساعت آب را به بدن برسانیم. برای این کار در طول روز باید 6 تا 8 لیوان آب بنوشید.

حدود 13 درصد مردان و 7 درصد زنان زمانی در طول عمر شان سنگ کلیوی خواهند داشت، برای پیشگیری از ایجاد این سنگ‌ها این توصیه‌ها را رعایت کنید:

• مقدار زیادی آب بنوشید.
• مصرف چای و نوشابه‌های گازدار را که حاوی اکسالات هستند و ممکن است خطر انواعی از سنگ‌های کلیوی را بیافزایند، کم کنید.
• ورزش کرده و وزنتان را کم کنید. اضافه‌وزن و زندگی بی‌حرکت یک عامل مهم شیوع سنگ‌‌‌های کلیوی است.
• لیموناد بنوشید، البته نه انواع پودری که باید با آب مخلوط شوند. تحقیقات نشان داده شده است که لیموناد واقعی خطر سنگ‌های کلیوی را کاهش می‌‌دهد.
• از دکترتان درباره داروهایی که به پیشگیری از سنگ‌های کلیوی کمک می‌کنند، سوال نمائید!
• از دکترتان درباره ادامه مصرف مکمل های کلسیم که ممکن است خطر سنگ های کلیوی را بیفزایند، سوال کنید!
• افراد با ادرار بسیار اسیدی ممکن است مجبور باشند مقدار کمتری گوشت قرمز مصرف نمایدند - گوشت مرغ و ماهی بخورند- در مورد غذاهایی که میزان اسیدی‌بودن ادرار را می‌افزایند، با دکترتان در این مورد مشورت کنید!

آب و راز طول عمر

اگر از كسانی كه طول عمر 100 ساله دارند راز سلامتی و طول عمرشان را سؤال كنید، بسیاری به شما پاسخ می‌دهند: آب؛ آب سالم و بومی.

دانشمندان هم بر همین عقیده‌اند. تمام كسانی كه عمر زیاد می‌كنند در بهره جویی از منابع آب خالص ،دور از شهر و عاری از مواد شیمیایی و سموم با هم مشتركند.

آب لوله‌های شهری مملو از موادی چون آلاینده‌های شیمیایی، حشره‌كش‌ها، كلورین و فلوراید است.

حتی آب چاه‌ها و رودهای حومه شهرها نیز چندان با آب لوله‌های شهری تفاوتی ندارند. چون باران‌های اسیدی و سموم موجود در مواد معدنی آب‌های زیرزمینی این آبها را نیز ناخالص می‌كند.

بهترین راه برای بهینه‌سازی آب آشامیدنی استفاده از فیلترهای تصفیه آب است .انواع مختلفی از این فیلترها وجود دارند.

بهترین آنها با استفاده از ذغال چوب فعال شده ناخالصی‌های آب را گرفته ولی به مواد معدنی موجود در آن آسیب نمی‌رسانند.

دستگاه‌هایی كه برای كاهش سختی آب استفاده می‌شوند را به كار نگیرید چون به همراه ناخالصی‌ها مواد معدنی ضروری آب را نیز از بین برده و آن را بی‌ارزش می‌كنند!

هرگز آب را داخل ظرف‌های پلاستیكی نگهداری نكنید؛ چون بای‌فنیل‌های پلی‌كرونیدی پلاستیك می‌توانند در آب رسوخ كرده و آن را آلوده كنند!

آب برای لاغری

آب برای همه حیاتی است. بدن ما برای حفظ سطح اسمزی خون به میزان مشخصی آب نیازمند است. مایع اسمزی محیط لازم برای گردش خون ، دفع فرآورده‌های مازاد و تمیز كردن بافت روده ای را فراهم می‌كند.

آب یكی از عوامل حیاتی كاهش وزن نیز به شمار می‌آید. در رژیم‌های كربوهیدرات مصرف حداقل 21/2 لیتر آب  در روز  توصیه و گاهی اجبار می‌شود.

دلیل این تاكید این است كه آب به دفع كتون‌ها كه تفاله‌های اسیدی باقی مانده از واكنش تبدیل چربی به شكر در فرآیند متابولیسمی بدن هستند، كمك می‌كند.

رژیم‌های پروتئین نیز كه احتمال ایجاد سنگ كلیه و كیسه صفرا را بالا می‌برند بر مصرف زیاد آب تاكید ویژه دارند. سالمترین نوع آب، آب خالص مطابق با دمای اتاق است.

آب‌های طعم‌دار و معطر

مقداری ریحان و نعنای تازه را خرد كنید و به همراه كمی  آب داخل یك پارچ بریزید. آنرا به مدت نیم ساعت در دمای اتاق بگذارید.

سپس یك قاشق غذاخوری عسل به آن اضافه كرده و خوب هم بزنید. می‌توانید این شربت معطر و تر و تازه را با هر غذایی میل كنید.

(منبع: همشهری آنلاین و پایگاه اطلاع رسانی پزشکی شفا با تلخیص، اضافات و ویرایش "نشر نخعی" "عان")

"آب، اکسیر حیات"

"و جَعَلنا مِن الماء کُلَ شَیء حیّ "

بیشترین ماده ای که در بدن موجود استآب می باشد. دو سوم بدن انسان را آب تشکیل می دهد. یک لیوان آب گوارا چون اکسیری نجات بخش برای فرد تشنه است، نکته جالب اینکه همه فکر می کنند بیشترین میزان آب بدن در خون که مایع است وجود دارد، در صورتی که تنها 5% آب، در خون موجود است و بیشترین میزان آب در داخل سلول ها می باشد.

آیا می دانید آب چه نقشی در بدن دارد؟*

اگر آب نباشد هیچ یک از فعالیت های شیمیایی در بدن صورت نمی گیرد.*

نیازهای سلول برای جذب مواد مفید و دفع مواد زاید به آب بستگی دارد.

اگر آب نباشد، بدن یک حجم شکننده و سخت است، آب خاصیت ضربه گیری دارد و با ایجاد حالت ارتجاعی از اندام های داخلی محافظت می کند.

آب از سه راه وارد بدن می شود، یکی نوشیدن مایعات و دیگر از طریق غذا . حتی خشک ترین مواد غذایی مثل آرد نیز دارای میزان قابل توجهی آب می باشد. راه دیگر تأمین آب، تولید آن در داخل بدن است. طی مراحل سوخته شدن مواد غذایی مختلف در بدن (کربو هیدرات، چربی و پروتئین) میزان های متفاوتی آب تولید می شود که به آن آب متابولیک گویند، بیشترین مقدار آب از سوختن چربی حاصل می شود.

از سه طریق گفته شده آب به بدن می رسد و با  4روش آب از بدن خارج می شود:

با تعریق آب به صورت نامحسوس از بدن دفع می شود؛ با نفس کشیدن، آب با هوای بازدم خارج می شود؛ از طریق ادرار و با مدفوع مقدار زیادی آب از بدن دفع می شود. به ازای میزان آبی که از بدن دفع می شود، نیاز به دریافت آب داریم. روزانه حدود 5/2 لیتر آب از بدن دفع می شود. آب بدن کودکان 2 برابر بزرگسالان دفع می شود.

در تابستان بهتر است با استفاده از کلاه های خنک و نخی، جلوی تبخیر زیاد آب را از بدن کودکان بگیریم.

مقداری از آبی که نیاز داریم توسط بدن تولید می شود و مقداری هم توسط غذاها تامین می گردد.

بدن ما در حقیقت به چه مقدار آب یا مایعات نیاز دارد؟

عموماً گفته می شود بدن روزانه  8 لیوان آب نیاز دارد که مقداری از آن توسط غذاهای خورده شده درطی روز تامین می شود. پس خوردن روزانه 4 تا 5 لیوان آب، آب میوه، چای، شیر و دیگر مایعات برای یک فرد سالم کافی است.

البته در صورتی که به مدت طولانی در هوای گرم هستید یا با ورزش های طولانی و سنگین آب بدن شما کاهش یافته برای جلوگیری از بروز حالات گرمازدگی و کمبود آب، باید چاره ای اندیشید.

به این حالات اصطلاحاً دهیدراته * شدن بدن می گویند. در این زمان فرد احساس سوزش در عضلاتش

می کند، به سختی نفس می کشد و خشکی نفس را احساس می کند. احساس گنگی، صدای زنگ دو گوش و سر درد دارد و دیدش تار می شود، اگر این وضعیت ادامه یابد فرد از حال می رود. البته این پاسخ طبیعی مغز به کمبود آب بدن است و در صورتی که این وضع ادامه یابد به بافت حساس مغز آسیب می رسد، بهترین راه این است که با ریختن آب به روی او و مالیدن یخ به بدنش او را خنک کنیم و به مرور به او آب میوه دهیم.

به امید اینکه قدرآب، این نعمت گوارای الهی را بیشتر بدانیم.

(منبع: پایگاه اطلاع رسانی پزشکی شفا، با تلخیص، اضافات و ویرایش "نشر نخعی" "عان")

مضرات زیاد نوشیدن آب

با وجود اینكه تا كنون بارها در مورد منافع نوشیدن مقادیر زیادی آب بحث شده است و بسیاری از پزشكان مردم را به نوشیدن روزانه ۸ لیوان آب توصیه می‌كنند، اما به تازگی بحث‌هایی در نكوهش افراط در نوشیدن آب مطرح می‌شود. به گفته پزشكان به همان اندازه كه كم آب خوردن خطرناك است، زیاده روی در نوشیدن آب هم سلامتی را به خطر می‌اندازد.

در واقع حداكثر میزان مجاز نوشیدن آب برای انسان‌ها حدود ۲ لیتر است. از سوی دیگر، در صورتی كه در مدت زمانی كوتاه مقدار بسیار زیادی آب نوشیده شود، فرد به اختلال پر آبی بدن دچار شده و در این مورد احتمال گیجی، كما و حتی مرگ وجود دارد.

به عقیده پزشكان در صورتی كه فرد در هر ۲ ساعت بیش از یك بار به دستشویی برود و سابقه بیماری خاصی نداشته باشد به این معناست كه بیش از حد آب نوشیده است.

البته نمی‌توان مقدار مشخصی آب برای نوشیدن روزانه تجویز كرد و این امر به فیزیك بدنی و میل افراد بستگی دارد، اما به طور معمول نوشیدن روزانه یك ونیم لیتر آب توصیه می‌شود. (منبع: همشهری انلاین و پایگاه اطلاع رسانی پزشکی شفا با تلخیص، اضافات و ویراش "نشر نخعی" "عان")